Ik merk dat veel mensen een verkeerd beeld hebben van wat er in een parfum zit. Daarom heb ik deze tekst gemaakt om meer duidelijkheid te geven.
Veel mensen denken dat natuurlijk hetzelfde is als veilig, puur of milieuvriendelijk. In parfum betekent natuurlijk alleen dat iets uit een plant komt, en synthetisch dat dezelfde geurstof in een laboratorium wordt gemaakt. Beide zijn chemicaliën. Beide kunnen prachtig ruiken. Beide kunnen goed of minder goed zijn, afhankelijk van het molecuul en de manier waarop het gemaakt is.
Wij kiezen daarom niet voor één kant. We kiezen voor wat het beste is voor mens, geur en milieu.
Wat is een natuurlijke stof of een natural?
Een natuurlijke grondstof is meestal een essentiële olie, een absolue of een CO₂ extract. Het komt uit bloemen, hout, hars, bladeren of wortels.
Een essentiële olie is geen echte olie: er zitten geen vetten of lipiden in. Het zijn vluchtige aromatische moleculen. Ze kunnen vettig aanvoelen, maar chemisch lijken ze totaal niet op olie.
Een tweede reden dat essentiële oliën vettig kunnen aanvoelen is dat ze in negen van de tien gevallen niet puur zijn. Veel kleine flesjes in natuurwinkels zijn aangelengd met een dragervloeistof zoals dipropyleenglycol of isopropylmyristaat, of met plantaardige oliën.
Een natural is nooit één stof, maar een mix van tientallen tot honderden actieve moleculen. Dat geeft nuance, maar ook variatie en risico, zoals allergenen, irriterende stoffen en verschillen per oogst.
Voorbeeld: lavendelolie bevat linalool en limonene, twee natuurlijke allergenen.
Wat is een synthetische stof of een synthetic?
Een synthetische geurstof is meestal één zuiver molecuul. Vaak komt het in de natuur ook voor, maar dan in minieme hoeveelheden. Soms is het volledig nieuw. Moderne synthetische aroma’s zijn vaak schoner, stabieler en zuiverder dan veel naturals.
Dankzij groene chemie zijn veel synthetische moleculen tegenwoordig beter afbreekbaar en hebben ze een kleinere ecologische voetafdruk dan wat nodig is voor grootschalige landbouw van naturals.
Voorbeeld: iononen geven viooltjesgeur. In de natuur vind je ze in microscopische hoeveelheden. Een synthetisch ionon ruikt identiek, maar spaart enorme hoeveelheden plantmateriaal.
Waarom synthetics zo vaak verkeerd begrepen worden
Veel mensen hebben via media of marketing gehoord dat er schadelijke stoffen in cosmetica zitten. Dat klopt. Er zijn zeker stoffen die slecht zijn voor oppervlaktewater of zelfs voor de gezondheid. Die discussie is belangrijk.
Maar deze discussie gaat bijna nooit over de vraag of natuurlijke of synthetische geurstoffen beter of slechter zijn. Het gaat meestal over toevoegingen in cosmetica die risico’s kunnen geven. Dat wordt snel technisch en dan is het makkelijk om simpelweg te roepen dat synthetics slecht zijn.
Voorbeelden van problematische toevoegingen in shampoos, crèmes en haarproducten:
Phthalaten
Sterke sulfaten
Formaldehyde-releasers
Triclosan
PEG’s die slecht gezuiverd zijn
Bepaalde (nitro) musks
Problematische UV-filters
Gelukkig gebruiken wij deze stoffen niet. In niche parfums kom je ze sowieso bijna nooit tegen: ze zijn simpelweg niet nodig.
Waar het bij parfum meestal om gaat is de herkomst van de geurstof die een bepaalde geur geeft. Wat is de oorsprong van het molecuul? En juist daarin kun je verstandige keuzes maken door soms wel en soms juist niet een natuurlijke oorsprong te gebruiken.
Waarom 100 procent natuurlijk problematisch kan zijn
Voor een beetje rozenolie heb je tonnen bloemblaadjes nodig. Hetzelfde geldt voor neroli. Dat vraagt land, water, energie en transport. Eén synthetisch roosmolecuul kan dezelfde geur geven met veel minder impact.
Druk op kwetsbare soorten en mensen.
Materialen zoals Boswellia, oud en sommige harsen worden wereldwijd overoogst. Volledig natuurlijke parfums vergroten deze druk. Moderne synthetische alternatieven beschermen juist deze soorten. Denk ook aan de voor land arbeiders neurotoxische pesticiden en slechte werkomstandigheden. Is het redelijk te verwachten dat iemand aan de andere kant van de wereld in slechte omstandigheden wekt om ons zo goedkoop mogelijk olibanum olie te laten consumeren?
Beperkte geurmogelijkheden
Moderne frisse of luchtige parfums zijn onmogelijk met alleen naturals. Sommige bloemen, zoals lelietje-van-dalen, maken geen essentiële olie. Zonder synthetische moleculen kun je dat karakter niet creëren.
Waarom natuurlijk niet automatisch veiliger is
Planten ruiken prachtig, maar hun aromatische moleculen zijn krachtig. Citrusoliën maken de huid gevoelig voor zon. Lavendel oxideert snel en kan daardoor juist irriteren. Kamille lijkt zacht, maar kan fel reageren bij gevoelige huid.
Sommige naturals zijn zelfs de sterkste allergenen die we kennen: kaneelblad (eugenol, cinnamaldehyde), eikenmos (atranol), maar ook rozenolie en ylang ylang bevatten natuurlijke allergenen die problemen kunnen geven.
En je kunt je afvragen of het verzamelen van duizenden kilo’s plantmateriaal voor een paar druppels aromatische moleculen wel “natuurlijk” is. In mijn ogen is de enige echte natural de natuur zelf. Ruik aan een boom, een bloem, de zee.
Daarom bestaan er duidelijke regels. De EU-wetgeving en IFRA beperken vooral natuurlijke allergenen. Die regels zijn er niet zomaar, maar beschermen mensen tegen reële risico’s die direct uit plantmaterialen komen.
Natuurlijk is niet automatisch veilig. Synthetisch is niet automatisch slecht. Het gaat altijd om het molecuul en de dosis.
Waarom dit bij aromatherapie anders is
Aromatherapie heeft een ander doel dan parfumerie. Het draait daar niet om een mooie langdurige geur, maar om de werking van de natuurlijke stoffen zelf. De complexe mix van moleculen in een plant is precies wat men wil gebruiken.
Daarnaast gebruik je essentiële oliën in aromatherapie meestal maar kort en bijna altijd verdund, of je verdampt ze in een diffuser. Ze blijven dus niet uren op je huid zitten zoals bij parfum. Daardoor kun je in aromatherapie makkelijker werken met pure naturals die soms wat ruwer of irriterender zijn.
In parfumerie moet een geur veilig, stabiel en draagbaar zijn. In aromatherapie is de natuurlijke plantchemie juist gewenst.
Onze filosofie
Wij geloven niet in natuurlijk tegen synthetisch. Wij geloven in bewust kiezen.
We kiezen ingrediënten die mooi ruiken, eerlijk gemaakt zijn en zo min mogelijk belasting geven. Soms komt dat uit een bloem. Soms uit een lab.
Wij gebruiken veiliger gemaakte varianten van bekende natuurlijke stoffen, zoals:
• Bergamot FCF
Bergamotolie zonder furocoumarinen. Geen risico op fotosensitiviteit.
• Grapefruit
Methyl Pamplemousse geeft een grapefruit vibe zonder de problemen van echte grapefruit: geen fotosensitiviteit, geen allergenen, geen enorme plant-footprint.
• Orris
Alleen milieuvriendelijke reconstructies.
• Oakmoss low atranol
Eikenmos zonder atranol en chloroatranol. Veiliger volgens IFRA.
• Sandalwood
Gereconstrueerd sandelhout op basis van pure moleculen, of geteeld sandelhout uit verantwoorde bronnen.
• Green chemistry waar mogelijk
• Naturals van vooraanstaande leveranciers als
High end natural ingredient suppliers als Robertet, Frankrijk
Absolute top in naturals, biologische teelt, terroir materialen, citrus, bloemen, resins.
Etc. To be continued...
